Sítio Roberto Burle Marx
Uitstekende universele waarde
Korte synthese
Sítio Roberto Burle Marx, gelegen in de westelijke zone van de stad Rio de Janeiro, omvat uitgestrekte landschapstuinen en gebouwen tussen mangroven en inheems Atlantisch bos in een bergachtig gebied van het district Barra de Guaratiba. Het pand was een ‘landschapslaboratorium’ voor landschapsarchitect en kunstenaar Roberto Burle Marx (1909-1994). Over een periode van meer dan veertig jaar, hij experimenteerde met het samensmelten van artistieke modernistische ideeën en inheemse tropische planten om tuinontwerpen te creëren als levende kunstwerken.
Burle Marx introduceerde de esthetiek van de schilderkunst in landschapsontwerp. Geïnspireerd door de belangrijkste grondleggers van de moderne kunstbeweging, hij maakte abstracte schilderijen met modernistische afbeeldingen gebaseerd op abstracties van de Portugese/Braziliaanse volkscultuur, en gebruikten deze als basis voor tuinontwerpen waarin planten componenten werden van driedimensionale levende kunstwerken. Burle Marx maakte het gebruik van inheemse tropische planten populair, waarvan hij er veel verzamelde en verbouwde. De Sítio is dus belangrijk als een fysieke manifestatie van de benaderingen van Burle Marx, zijn principes en zijn planten, evenals voor de manier waarop het inzicht geeft in de belangrijkste ontwerpkenmerken die hij keer op keer in zijn ontwerpen gebruikte, zoals bochtige vormen, uitbundige massabeplanting, architectonische arrangementen van planten, dramatische kleurcontrasten, een focus op tropische planten, en de integratie van elementen van de traditionele Portugees-Braziliaanse volkscultuur.
De Sítio is een opmerkelijke overleving als landschapslaboratorium dat de manier belicht waarop een van de grote landschapsontwerpers van de 20e eeuw zijn invloedrijke ontwerpen ontwikkelde. Dat leidde tot de ontwikkeling van wat bekend werd als de moderne tropische tuin, een belangrijke uitdrukking van de moderne beweging op het gebied van landschapsontwerp en een die sinds het midden van de 20e eeuw in Brazilië en over de hele wereld de vormgeving van parken en tuinen grotendeels heeft beïnvloed.
Criterium (ii):Sítio Roberto Burle Marx demonstreert een belangrijke uitwisseling van ideeën over landschapsontwerp in verband met de import van ideeën van de modernistische kunstbeweging uit Europa, hun vormgeving en aanpassing door middel van experimenten tot een landschapsvorm gebaseerd op het gebruik van inheemse tropische flora, en hun gebruik in een groot aantal parken en tuinen over de hele wereld, die samen een diepgaande invloed hebben gehad op de ontwikkeling van wat nu bekend staat als modernistisch tropisch tuinontwerp.
Criterium (iv):Sítio Roberto Burle Marx is een uitstekend voorbeeld van een landschap dat de ontwikkeling laat zien van een nieuw type landschapsontwerp dat creatieve ideeën van de moderne kunstbeweging vermengde met lokale typologieën en tropische planten om een stijl te creëren die uiteindelijk bekend werd als de moderne tropische tuin.
Integriteit
Het pand bevat alle attributen die centraal staan bij de Outstanding Universal Value. De grenzen omsluiten al het land dat Roberto Burle Marx heeft verworven voor zijn landschapsarchitectuur, en het pand is van voldoende grootte. Hoewel geen van de attributen wordt bedreigd, ze zijn kwetsbaar voor stapsgewijze veranderingen in de afwezigheid van een instandhoudingsplan, op basis van duidelijke documentatie van het onroerend goed en een gedetailleerde afbakening van de attributen.
authenticiteit
De authenticiteit van het pand is gerelateerd aan de vorm, ontwerp, en materialen, inclusief levend plantaardig materiaal, de interactie tussen al deze om artistieke werken te creëren, en de ideeën die ze overbrengen. De documentatie met betrekking tot de attributen moet sterk worden verbeterd om het behoud te begeleiden om ervoor te zorgen dat er geen geleidelijke erosie is in de tijd. De historische rol die het pand had als laboratorium voor de ontwikkeling van ontwerpideeën is geëindigd en het is daarom essentieel dat er een beter begrip is van de volledige reikwijdte van de attributen en hoe deze zullen worden gehandhaafd.
Beveiligings- en beheervereisten
Het pand is wettelijk beschermd op alle beschikbare niveaus. Op nationaal niveau wordt het beschermd door het Nationaal Instituut voor Historisch en Artistiek Erfgoed (IPHAN). Op staatsniveau wordt het beschermd door het Staatsinstituut voor Cultureel Erfgoed (INEPAC). Op lokaal niveau zijn het eigendom en de bufferzone geïntegreerd in de staatsbeschermingsstrategie van Rio de Janeiro. Deze beschermende maatregelen zullen worden aangevuld met een gemeentelijke wet op de stedelijke ontwikkeling, en regelgeving om de stedelijke druk rond het pand aan te pakken. Er zijn effectieve beheerstructuren en -processen voor het vastgoed en de bufferzone op de drie overheidsniveaus, met kantoren en personeel dat ervaring heeft met erfgoed en stedenbouw. Een voorgesteld nieuw beheersplan zal het bestaande Strategisch Plan (2012-2018) actualiseren en verbeteren, die wordt geoperationaliseerd door middel van jaarlijkse actieplannen. De nieuwe planning, gepland voor voltooiing in 2020, is bedoeld om de principes en concepten van het Werelderfgoed te belichamen. Er wordt voorgesteld om een beheerscomité op te richten waarin IPHAN (Nationaal Instituut voor Historisch en Artistiek Erfgoed) en een reeks relevante instellingen voor het onroerend goed en de bufferzone betrokken zijn, inclusief die uit de niet-gouvernementele sector, het maatschappelijk middenveld en externe deskundigen. Het pand is voldoende voorzien, ook met gepast personeel. Om de kwetsbaarheid van de attributen voor incrementele verandering in de loop van de tijd aan te pakken, er is een noodzaak om een beschermingsplan te ontwikkelen.
