Vlaamse Begijnhoven
Uitstekende universele waarde
Korte synthese
De Vlaamse begijnhoven zijn een reeks van 13 sites in het Vlaamse Gewest van België. Ze getuigen op bijzondere wijze van de culturele traditie van de begijnen die zich in de middeleeuwen in Noordwest-Europa ontwikkelde.
Deze begijnen waren ofwel ongehuwde of weduwevrouwen die een aan God toegewijd leven begonnen, maar zonder zich terug te trekken uit de wereld. In de 13e eeuw stichtten ze de begijnhoven, gesloten gemeenschappen die zijn ontworpen om in hun spirituele en materiële behoeften te voorzien.
De Vlaamse begijnhoven vormden architecturale ensembles, omsloten door muren of omringd door sloten, met poorten die overdag opengaan naar de buitenwereld. Binnenkant, ze waren samengesteld uit huizen, kerken, bijgebouwen, en groene ruimten georganiseerd in een ruimtelijke opvatting van stedelijke of landelijke oorsprong, en gebouwd in stijlen eigen aan de Vlaamse culturele regio.
Criterium (ii):De Vlaamse begijnhoven vertonen uitstekende fysieke kenmerken van stedenbouw en plattelandsplanning en een combinatie van religieuze en traditionele architectuur in stijlen die specifiek zijn voor de Vlaamse culturele regio.
Criterium (iii):De begijnhoven getuigen op uitzonderlijke wijze van de culturele traditie van onafhankelijke religieuze vrouwen in Noordwest-Europa in de middeleeuwen.
Criterium (iv):De begijnhoven vormen een uitstekend voorbeeld van een architectonisch ensemble geassocieerd met een religieuze beweging die kenmerkend is voor de Middeleeuwen, het associëren van zowel seculiere als conventuele waarden.
Integriteit
De ingeschreven sites zijn de meest representatieve begijnhoven van de begijnentraditie, geïdentificeerd op basis van hun historische en architectonische ontwikkeling en hun staat van instandhouding. Deze 13 begijnhoven getuigen van hun oorspronkelijke functie, hoewel velen schade hebben geleden tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Ze hebben hun residentieel karakter behouden, evenals de configuratie met kerk of kapel, straten of pleinen met gemeenschaps- en individuele huizen enz. Tegenwoordig de meeste begijnhoven zijn nog duidelijk afgebakende onderdelen van het stedelijk weefsel, en beschouwd als oases van rust, zoals ze in het verleden waren. In sommige plaatsen, het ingesloten karakter blijft behouden, hoewel veel begijnhoven tijdens de Franse periode hun omsloten aspect verloren en de poorten werden verwijderd. De grenzen van de ingeschreven gebieden zijn voldoende om de attributen van Outstanding Universal Value op te nemen, maar veel van de componenten hebben geen bufferzone. De begijnhoven zijn over het algemeen in goede staat.
authenticiteit
De begijnenbeweging in Vlaanderen is uitgestorven, maar de meeste begijnhoven blijven gewild als toevluchtsoorden van rust en omgeving die passen bij een levensstijl die een mix is van gemeenschap en privé.
Verwijderd van de levendige historische centra, de begijnhoven behielden respect voor habitat als een essentiële functie en hebben zo behouden, afgezien van bepaalde algemeen oppervlakkige wijzigingen, de karakteristieke organisatie en eenvoudige functionele architectuur die hen hun specifieke sfeer van een utopische setting geeft, waarin een gevoel van gemeenschap en respect voor individualiteit fijn in balans zijn.
Er is geen volledige constructie overgebleven uit de Middeleeuwen, behalve voor bepaalde kerken. De vroegste begijnenhuizen werden in de 16e en bij gemeentelijke verordening vervangen door gebouwen van baksteen of natuursteen. bijzonder, 17e eeuw, hoewel ze over het algemeen de oorspronkelijke lay-out en het gebied volgden. In de 17e eeuw, het toenemende aantal begijnen dicteerde verdere bouw binnen de oorspronkelijk beschikbare ruimte. In de 18e eeuw, het aantal begijnen nam af en huizen werden gesloopt. In de 19e en 20e eeuw werden in sommige begijnhoven nieuwe huizen of gebouwen opgenomen.
Beschermings- en beheervereisten
De 13 Vlaamse begijnhoven zijn geklasseerd als monument, locaties of stedelijke locaties. In een aantal gevallen is bijzondere gebouwen zoals de kerk of kapel zijn apart vermeld.
Het eigendom van de begijnhoven is heel divers:in sommige gevallen er is één eigenaar (meestal een lokale openbare welzijnsinstantie). Ergens anders, het eigendom is zo versnipperd dat bijna elk huis een andere particuliere eigenaar heeft, hetgeen de ontwikkeling van een gemeenschappelijke beheerstrategie bemoeilijkt. Hoe dan ook, als gevolg van het geklasseerde karakter van de begijnhoven, elke interventie op een begijnhof en zijn onderdelen moet worden goedgekeurd door de regionale administratie voor monumenten en sites.
Dit is niet het geval voor de omgeving van de begijnhoven, waarvan de meeste niet beschermd zijn. Nog altijd, de begijnhoven en hun omgeving zijn over het algemeen geheel of gedeeltelijk gesitueerd in plangebieden van bijzondere culturele, historisch, en/of esthetisch belang (CHE-zones), met als hoofddoel het behoud en de ontwikkeling van cultureel erfgoed. Echter, de meeste begijnhoven hebben geen bufferzone. Als een bufferzone werd geïdentificeerd op het moment van inschrijving, deze worden nu meestal als onvoldoende beschouwd. Daarom, een evaluatie is op zijn plaats, die zou moeten wijzen op een correctie en/of uitbreiding van de bufferzones van de begijnhoven en de ontwikkeling van een passende bescherming voor hun omgeving.
Er zal een gemeenschappelijke beheerstrategie en beheersysteem moeten worden ontwikkeld voor het hele werelderfgoed van de Vlaamse begijnhoven en voor individuele begijnhoven.
