Belforten van België en Frankrijk

Uitstekende universele waarde

Korte synthese

Hoge torens gebouwd in het hart van stedelijke gebieden, domineert vaak het hoofdplein, de belforten zijn essentiële elementen in de organisatie en vertegenwoordiging van de steden waartoe ze behoren. De site die op de Werelderfgoedlijst staat, omvat 33 belforten in België (26 in Vlaanderen en 7 in Wallonië) en 23 belforten in Noord-Frankrijk.

Een symbolisch element in het landschap in het oude Nederland en het noorden van Frankrijk, het belfort vertegenwoordigt, in het hart van stedelijke gebieden, de geboorte van de gemeentelijke macht in de middeleeuwen. Een praktisch gebouw met de gemeenschappelijke klokken, het bewaren van oorkonden en schatten, waar de gemeenteraadsvergaderingen werden gehouden, dienst doen als wachttoren en gevangenis, het belfort heeft, door de eeuwen heen, uitgegroeid tot het symbool van de macht en welvaart van de gemeenten.

De belforten zijn, samen met de markthal, belangrijke vertegenwoordigers van de civiele en openbare architectuur in Europa. Opmerkelijk is de evolutie van de “heerlijke donjon” naar de “communale donjon”. De kerkklokken getuigen van de relatie, binnen de gemeenschap, tussen burgerlijke en religieuze macht. Nauw verbonden met de uitbreiding en het bestuur van Europese steden in de Middeleeuwen, de belforten, door de verscheidenheid van hun type en de evolutie van hun uiterlijk, en de complexen waarmee ze vaak werden geassocieerd, vormen een essentieel element in de openbare architectuur vanaf de 11e eeuw.

Buiten hun architecturale structuur, de belforten presenteren een brede typologie die zowel verband houdt met de geschiedenis van de gemeenschappen, de bouwperiode, de gebruikte materialen en de persoonlijkheid van hun bouwmeesters. In de stedelijke configuratie, ze kunnen worden geïsoleerd, verbonden aan een marktplaats of aan een gemeentehuis. In meerdere gevallen is de burgerlijke functie wordt uitgeoefend door de kerkklok. De bouwperiode van de belforten loopt van de 11e tot de 20e eeuw, met een grote diversiteit aan stijlen, van Romeinse kunst tot Art Deco.

Met een sterke identiteit, de belforten hebben veel schade geleden door gewapende conflicten, maar hun regelmatige wederopbouw, tot op de dag van vandaag voorkomen, geeft uitdrukking aan hun uitzonderlijke symbolische rol en de gehechtheid van de gemeenschappen aan hen.

Criterium (ii): De belforten van België en Frankrijk zijn uitzonderlijke voorbeelden van een vorm van stedelijke architectuur die is aangepast aan de politieke en spirituele vereisten van hun tijd.

Criterium (iv): In de middeleeuwen ontstonden steden die onafhankelijk waren van het heersende feodale systeem. De belforten van België en Frankrijk symboliseren deze hervonden onafhankelijkheid, en ook de banden binnen hen tussen de seculiere en religieuze machten.

Integriteit

Het ensemble van belforten, een historisch fenomeen dat uniek is voor één regio van Europa, presenteert tal van voorbeelden in heel Vlaanderen, Wallonië en Noord-Frankrijk. Types, locaties, bouwperiode, architecturale stijlen en materialen die zijn gebruikt voor de belforten die zijn ingeschreven, getuigen allemaal van dit seriële eigendom in zijn enorme diversiteit.

authenticiteit

De grenzen van de belforten zijn gedefinieerd om de betreffende constructies volledig te omvatten. De bijbehorende elementen (kerkers, klokken en klokken, kantelen, broek, enz.) waaruit de functie van het belfort of het gemeentebestuur blijkt, vallen onder deze definitie. In aanvulling, het pand omvat zesenvijftig voorbeelden van belforten die de gemeenschappelijke beweging van onafhankelijkheid markeren met zijn verschillen en varianten. Als belangrijke en centrale elementen van de middeleeuwse stad, de belforten hebben hun belang behouden en speelden tot op de dag van vandaag een centrale rol in de ontwikkeling van het stedelijk weefsel.

het belfort, een belangrijk onderdeel van de stad, was ook een zwak punt; een symbool en soms een uitkijktoren, het werd regelmatig vernietigd tijdens gewapende conflicten. Verder, betreffende het aantal ingeschreven belforten (56), het is onmogelijk om authenticiteit in materiële termen te beschouwen, alleen verwijzend naar hun eerste bouwperiode; men kan in plaats daarvan de duurzaamheid van hun bestaan ​​en hun symbolische waarde als authentiek beschouwen. De reconstructies naar aanleiding van de wereldconflicten van de 20e eeuw zijn dan ook exemplarisch en vormen een element van authenticiteit van de serie.

Beveiligings- en beheervereisten

De integriteit van de Franse gebouwen die deel uitmaken van het seriële eigendom valt onder de bescherming van de Heritage Code. Als historische monumenten, zij profiteren van, onder anderen, een bescherming van hun gezichtsveld (straal van 500 meter), waarvan de controle door de staat wordt verzekerd. Bovendien, verschillende belforten bevinden zich ook binnen beschermde sectoren of beschermingszones (ZPPAUP/AVAP).

Hoewel een seriële eigenschap, de belforten hebben een klassiek beheersysteem waarin de actoren werken volgens hun administratieve bevoegdheden of specifieke regelgeving (meestal gemeenten en rijksdiensten). De eigenarengemeenschappen, gebruikers van de gebouwen, een belangrijke initiatief- en coördinerende rol. Tijdens de herziening van de beheerplannen en de versterking van de elementen die deel uitmaken van de seriële nominatie, zal een commissie voor het onroerend goed worden ingesteld.

De belforten in Vlaanderen zijn allemaal geklasseerd als monument. In aanvulling, in sommige gevallen, ze zijn gelegen in een beschermd stedelijk stadsbeeld.

Momenteel, het beheer van de Vlaamse belforten is de verantwoordelijkheid van de lokale besturen. In overeenstemming met hun beschermde status, elke ingreep aan de belforten zelf moet worden goedgekeurd door de regionale erfgoeddiensten.

De zeven belforten in Wallonië zijn geklasseerd als monument en zijn opgenomen in de lijst van uitzonderlijk erfgoed van Wallonië (lijst opgesteld door de Waalse regering en die de meest opmerkelijke erfgoedelementen van Wallonië vastlegt).

Naar aanleiding van de beslissing van de Waalse regering van 25 augustus 2011 om de Waalse sites ingeschreven op de Werelderfgoedlijst te voorzien van een beheersplan, een stuurgroep, een Wetenschappelijk Comité en een Beheerscomité werden opgericht. In dit kader is een overleg voorzien met de vertegenwoordigers van de Franse en Vlaamse belforten.

Parallel aan het netwerk van belfortsteden in Frankrijk, de Waalse, Vlaamse en Franse vertegenwoordigers van het vastgoed Belforten van België en Frankrijk bereiden de oprichting van een grensoverschrijdend netwerk voor.

De vier liften op het Canal du Centre en hun omgeving, La Louvière en Le Roeulx (Henegouwen) Historisch centrum van Brugge