Kerk en Dominicanenklooster van Santa Maria delle Grazie met "Het Laatste Avondmaal" van Leonardo da Vinci
Uitstekende universele waarde
Korte synthese
De refter van het klooster van Santa Maria delle Grazie in Milaan vormt een integraal onderdeel van dit architecturale complex, begonnen in 1463 en herwerkt aan het einde van de 15e eeuw door Bramante. Op de noordelijke muur staat Het Laatste Avondmaal, het ongeëvenaarde meesterwerk geschilderd tussen 1495 en 1497 door Leonardo da Vinci, wiens werk een nieuw tijdperk in de kunstgeschiedenis zou inluiden. Het complex, inclusief de kerk en het klooster, werd vanaf 1463 gebouwd door Guiniforte Solari, en werd later aan het einde van de 15e eeuw aanzienlijk gewijzigd door Bramante, een van de meesters van de Renaissance. Bramante heeft de kerk structureel vergroot en grote halfronde apsis toegevoegd, een prachtige trommelvormige koepel omringd door zuilen, en een spectaculaire kloostergang en refter.
Het schilderij werd in 1495 in opdracht gemaakt en voltooid in 1497. De voorstelling van Leonardo da Vinci beeldde het moment af onmiddellijk nadat Christus zei:"Een van jullie zal me verraden". Leonardo verwierp de klassieke interpretatie van de compositie en had Jezus in het midden van de apostelen; hij creëerde ook vier groepen van drie figuren aan weerszijden van Christus. De 12 apostelen reageerden op verschillende manieren; hun bewegingen en uitdrukkingen zijn prachtig vastgelegd in het werk van Leonardo. Het genie van de kunstenaar komt vooral tot uiting in het gebruik van licht en sterk perspectief. Helaas, Leonardo werkte niet in fresco maar in tempera op een tweelaags pleisterwerk dat geen verf absorbeerde. Al in 1568 wees Vasari voor het eerst op problemen met deze schildertechniek.
Het laatste Avondmaal, die Leonardo da Vinci schilderde in de refter van het Dominicanenklooster van Santa Maria delle Grazie, is onbetwist een van 's werelds meesterwerken van de schilderkunst. Zijn unieke waarde, die door de eeuwen heen een enorme invloed heeft gehad op het gebied van de figuratieve kunst, is onlosmakelijk verbonden met het architecturale complex waarin het is gemaakt.
Criterium (i) :Het Laatste Avondmaal is een tijdloze en unieke artistieke prestatie van Outstanding Universal Value.
Criterium (ii):Dit werk heeft niet alleen een grote invloed gehad op de ontwikkeling van één iconografisch thema, maar ook de hele ontwikkeling van de schilderkunst. Heydenreich schreef over de 'superdimensie' van zijn geschilderde lichamen in relatie tot de ruimte. Het is een van de eerste klassieke schilderijen die zich richt op een nauwkeurig en zeer kort moment, in plaats van een lange. Na vijf eeuwen het Laatste Avondmaal is een van de meest gereproduceerde en gekopieerde schilderijen, en de oprichting ervan in 1495-1497 wordt beschouwd als een nieuwe fase in de kunstgeschiedenis.
Integriteit
Het pand bevat alle elementen die zijn unieke waarde uitdrukken, vooral het Santa Maria delle Grazie-complex, gevormd door de kerk, het klooster en het Laatste Avondmaal geschilderd door Leonardo da Vinci. Ondanks de schade die tijdens de Tweede Wereldoorlog is ontstaan, het complex heeft zowel zijn oorspronkelijke architecturale structuur als de interne relatie tussen zijn componenten behouden, waaronder het beroemde fresco. De aanwezigheid van Dominicaanse paters en de continuïteit van religieus gebruik hebben ertoe bijgedragen dat de functionele integriteit van het pand is gewaarborgd. Het schilderij van Da Vinci heeft aanzienlijke conserveringsproblemen vanwege de technieken die zijn gebruikt om het te schilderen. Het pand lijdt onder de druk van het milieu en van mogelijk buitensporig bezoek, hoewel de laatste wordt gecontroleerd door de toegang te beperken.
authenticiteit
De site werd zwaar beschadigd door bombardementen in 1943, maar daarna volledig gerestaureerd en gerenoveerd. Het laatste Avondmaal, die op wonderbaarlijke wijze de geallieerde bombardementen overleefde, lijdt aan andere instandhoudingsproblemen die te wijten zijn, bovenal, naar de experimentele techniek van Leonardo, en die al lang duidelijk zijn. Er zijn verslagen van restauratiewerken van de achttiende eeuw tot heden, die getuigen van de aanhoudende zorg voor het behoud van dit artistieke erfgoed. Eind 1990 werd een belangrijke restauratie van het Laatste Avondmaal voltooid. Een zorgvuldige behandeling van de uiterst delicate en sterk aangetaste verflaag herstelde de verborgen kleuren van het werk. Zowel de kerk als de kloostergebouwen (bijv. de kloosters) zijn vanaf de jaren negentig het voorwerp geweest van voortdurende restauratiewerkzaamheden, het volgen van een uniforme instandhoudingsstrategie. Momenteel zijn routinematige restauratiewerkzaamheden aan de gebouwen aan de gang en hebben geleid tot nieuwe ontdekkingen die de waarde van het onroerend goed verder verhogen.
Beveiligings- en beheervereisten
Het complex en de omliggende gebieden vallen momenteel onder de bescherming van de Italiaanse wet inzake cultureel erfgoed (Decreto Legislativo N. 42/2004, Codice dei Beni Culturali en del Paesaggio). Elke interventie moet een specifieke vergunning krijgen van de lokale kantoren van het Ministerie van Cultureel Erfgoed en Activiteiten en Toerisme. Er zijn meer beschermingsregels ingesteld om het lokale verkeer en het parkeren van voertuigen op het nabijgelegen openbare plein aan te pakken.
De stuurgroep voor het vastgoed wordt gevormd door de leden van het lokale kantoor van het ministerie. Zij zijn direct betrokken bij alle aspecten van het vastgoed. De stuurgroep heeft de taak om de richtlijnen te definiëren, procedures, programmering en periodieke monitoring toegepast op het beveiligingssysteem, die met name voor Het Laatste Avondmaal tot stand is gebracht, en het garanderen van een efficiënte interactie met de conserverings- en onderhoudsprogramma's voor het gehele gebouwencomplex.
Een van de belangrijkste en moeilijkste aspecten van het behoud van het fresco houdt verband met de vervuiling die wordt veroorzaakt door het grote aantal bezoekers. Er wordt voortdurend gemonitord om optimale atmosferische omstandigheden in de refter te garanderen en zo het gevaar van luchtvervuiling en hoge bezoekersaantallen te vermijden. Een uitgekiend monitoringapparaat zorgt ervoor dat de luchtsamenstelling en de licht- en vochtigheidsgraad binnen de gestelde grenzen blijven. Er wordt een beperkt aantal bezoekers tegelijk toegelaten.
Het complex is eigendom van de Italiaanse staat, en in 1934, het werd gegeven in concessie aan de Dominicaanse Paters van Santa Maria delle Grazie, die bijdragen aan het dagelijks bestuur van het complex met betrekking tot de residentiële en religieuze functies. De zaal van Het Laatste Avondmaal is een museum dat wordt beheerd door het staatsbestuur.
Het beheer van het onroerend goed wordt uitgevoerd door het Ministerie van Cultureel Erfgoed en Activiteiten en Toerisme via zijn lokale kantoren, die direct betrokken zijn bij natuurbehoud, bewaking en bescherming van het onroerend goed. Hoewel er zelf nog geen beheerplan is opgesteld, er is een effectief instrument dat het gebruik en de externe betrekkingen regelt.
