Pierre Auguste Renoir, Portret van Madame Charpentier en haar kinderen
Pierre Auguste Renoir, Madame Georges Charpentier (Marguérite-Louise Lemonnier) en haar kinderen, Georgette-Berthe en Paul-Émile-Charles , 1878, olieverf op doek (153,7 x 190,2 cm) (The Metropolitan Museum of Art)
Wat onthullen kleren over de drager?
Toen kunstenaars als Pierre-Auguste Renoir portretten van echte mensen schilderden, hun werk werd ingebed met aanwijzingen over culturele overtuigingen op een bepaald moment in de tijd - inclusief noties van schoonheid, fatsoen, toestand, en geslacht. In dit portret van Renoir, de kunstenaar legde de beeltenis van Madame Charpentier met haar twee kinderen vast in een intieme setting in het elegante Parijse herenhuis van de familie.
Dit werk is een van de vele in opdracht van Georges Charpentier, een invloedrijke uitgever en een vroege verzamelaar van Renoirs werk. Op dit portret Renoir toont Marguérite Charpentier zittend op een bank met rijk gedessineerde patronen naast haar twee kinderen en de grote hond uit Newfoundland van het gezin in een kleine kamer vol kostbare voorwerpen, waaronder Japanse schermen, kristal en porselein. Het palet van Renoir is weelderig en zijn penseelvoering zelfverzekerd; de zorgvuldige compositie met zijn sterke diagonalen nodigt de kijker uit in deze besloten ruimte.
Geslacht en status
Dit grootschalige werk kreeg lovende kritieken toen het op een prominente plek werd tentoongesteld op de Salon van 1879 in Parijs, en Renoir erkende later de inspanningen van Madame Charpentier om hem te helpen volgende portretopdrachten te krijgen. Echter, in de decennia na de eerste ontvangst, kijkers zijn vaak verrast om te horen dat een van de kinderen een jongen is, aangezien beide kinderen gelijk gekleed zijn. Dit essay analyseert de kledingstukken en accessoires die Madame Charpentier en haar kinderen droegen als markeringen van status en geslacht op dat moment in de geschiedenis. Gender - de culturele constructie van identiteit die man van vrouw en jongen van meisje onderscheidt - wordt typisch weergegeven door de vormgeving van het lichaam, inclusief de kleding en accessoires, het stylen van het haar en het dragen van make-up of andere lichaamsaanpassingen.
De modieuze Parisienne
Pierre Auguste Renoir, detail, Madame Georges Charpentier (Marguérite-Louise Lemonnier) en haar kinderen, Georgette-Berthe en Paul-Émile-Charles , 1878
Op dit portret Madame Charpentier is gekleed in een zwarte zijden middagjurk met lange mouwen, die uitgebreid is afgezet met kant. Elk element van haar jurk is een indicatie van haar status als de vrouw van een rijke man.
Haar nauwsluitende jurk is vloerlengte, met een trein die naast haar op de vloer poolt om haar witte gegolfde onderrok te onthullen. De jurk heeft geen drukte, maar heeft eerder een platte rug; deze kledingstijl was tegen het einde van dit decennium gedurende een korte periode van twee of drie jaar in de mode, en dit kleine detail markeert de drager als een nauwgezette volger van de mode.
Marguerite heeft verschillende sieraden aan haar ensemble toegevoegd om de rijkdom van de familie te signaleren, inclusief parel oorbellen, een madeliefjesbroche op haar linkerschouder gespeld, twee zware gouden armbanden aan beide polsen, en verschillende ringen aan haar vingers.
De kleur van de jurk signaleert chic, in plaats van rouw; zwart was een modieuze kleur voor een elegante middagjurk die zou worden gedragen om bezoekers te ontvangen of op bezoek te gaan in de sociale kring. Madame Charpentier stond bekend om haar verfijnde literaire salons waarin ze schrijvers als Flaubert en Zola vermaakte, en deze formele jurk voor dagkleding zou geschikt zijn voor zo'n bijeenkomst. Soortgelijke jurken uit 1878 zijn te vinden in museumcollecties, en hieronder ziet u een voorbeeld.
Middagjurk, 1876-1878 (het Metropolitan Museum of Art)
Kinderen aankleden in de negentiende eeuw
In het portret van Renoir, de kinderen - Georgette, zes jaar, en Paulus, leeftijd drie — zijn gekleed in identieke mouwloze, open halslijn, korte jurken met verlaagde taille van lichtblauwe moirézijde afgezet met witte zijde. Beide kinderen hebben vergelijkbare kapsels met golvend haar tot op de schouders. Het enige waarneembare verschil in hun kleding is hun schoeisel; Georgette draagt schoenen met een klein hakje, terwijl Paul platte schoenen draagt met een middenvoetband. Deze kinderen, gelijk gekleed in hun dure en elegant bijgesneden zijden japonnen, zijn modieuze accessoires voor hun elegante moeder.
Pierre Auguste Renoir, detail, Madame Georges Charpentier (Marguérite-Louise Lemonnier) en haar kinderen, Georgette-Berthe en Paul-Émile-Charles , 1878
De identieke jurken die door de Charpentier-kinderen op dit schilderij werden gedragen, onthullen een weinig bekend aspect van negentiende-eeuwse westerse kledingvoorschriften waarin baby's en jonge kinderen tot ongeveer vier of vijf jaar hetzelfde gekleed waren in jurken of petticoats. Op dit moment in de geschiedenis, wanneer het wassen een vervelend en langdurig proces was, dat jonge kinderen petticoats of jurken dragen totdat ze zindelijk zijn, was vanuit praktisch oogpunt logisch. Ook, zuigelingen en jonge kinderen werden gezien als aseksuele wezens en waren daarom gelijk gekleed. Bijvoorbeeld, in de onderstaande modeplaat, het kind is gekleed in een jas en rok die zowel door een jongen als door een meisje kan worden gedragen.
Mode plaat, Journal Des Demoiselles , 1878 (het Metropolitan Museum of Art)
Foto's uit die tijd leggen ook veel jonge jongens vast, gekleed in onderrokken of een tuniek en rok, waaronder deze ongedateerde foto van twee jonge jongens. De jongere jongen draagt een geruit ensemble bestaande uit een tuniek en een rok afgezet met fluweel, terwijl zijn oudere broer een wollen pak draagt dat bestaat uit een jasje met een knickerbocker.
Kaart van bezoek foto van twee jonge jongens, C. jaren 1870 (fotograaf M.E. Robb, auteurscollectie)
De overgang van onderrokken en jurken naar korte broeken en vervolgens broeken kreeg symbolische betekenis als overgangsrite voor een jongen, maar de leeftijd waarop dit gebeurde was een kwestie van individuele keuze,
... aangezien elke moeder ernaar verlangt dat haar kleintjes op hun best worden gezien, het zal haar trots en genoegen zijn om haar smaak en oordeel in deze richting uit te oefenen. Zoals geciteerd door Clare Rose, “Leeftijdsgebonden kledingcodes voor jongens in Groot-Brittannië, 1850-1900, ” Kritische studies in herenmode , vol. 2 (2015), blz. 139.
Tailor-gidsen uit deze tijd onthullen een leeftijdsgebonden progressie van kleding voor jongens van petticoats die zijn aangegeven vóór de leeftijd van 3; jassen met rokken aanbevolen voor kinderen van 3 tot 6 jaar; tuniek over broek voor jongens van 6-12 jaar; korte wollen jassen en broeken voor 12-15 jaar; en pakken voor jongens vanaf 15 jaar.
Met de opkomst van warenhuizen en massaproductiemethoden voor kleding in de tweede helft van de negentiende eeuw, de mogelijkheden voor jongens uitgebreid, maar er was ook een significante verschuiving in idealen van mannelijkheid die resulteerde in een duidelijke beperking in de soorten kleding en de kleuren die beschikbaar waren voor jongens. Zoals historici, waaronder Jo Paoletti, hebben opgemerkt, rond 1920, het werd gezien als zeer ongepast voor jongens om jurken te dragen, veter, ruches, en andere vrouwelijke kledingdetails of kleuren.
Onze eigen vooroordelen
Renoirs portret van de familie Charpentier herinnert ons eraan dat de kledingvoorschriften die gender signaleren, verband houden met cultuur en met een specifieke tijd en plaats in de geschiedenis. Het idee dat jongens geen jurken dragen dateert pas ongeveer een eeuw geleden. Gender is een cultureel specifiek begrip - iets dat eerder aangeleerd is dan aangeboren. Het interpreteren van een schilderij zoals dit van Renoir vereist zorgvuldige observatie en reflectie van de inherente vooroordelen van ons eigen standpunt in cultuur.
