Historisch centrum van Cordoba
Uitstekende universele waarde
Korte synthese
Gesticht door de Romeinen in de 2e eeuw voor Christus in de buurt van het reeds bestaande Tartesic Corduba, hoofdstad van Baetica, Cordoba verwierf grote betekenis tijdens de periode van Augustus. Het werd de hoofdstad van het emiraat, afhankelijk van Damascus in de 8e eeuw. in 929, Abderraman III vestigde het als het hoofdkwartier van het onafhankelijke kalifaat. Cordoba's periode van grootste glorie begon in de 8e eeuw na de Moorse verovering, toen zo'n 300 moskeeën en ontelbare paleizen en openbare gebouwen werden gebouwd om de pracht van Constantinopel te evenaren, Damascus en Bagdad. In de 13e eeuw, onder Ferdinand III, De Grote Moskee van Cordoba werd omgevormd tot een kathedraal en nieuwe verdedigingswerken, met name het Alcazar de los Reyes Cristianos en de Torre Foraleza de la Calahorra, werden opgericht.
Het historische centrum van Cordoba omvat nu de straten rondom de Grote Moskee en alle percelen die hierop uitkomen, samen met alle huizenblokken rond de moskee-kathedraal. Dit gebied strekt zich uit tot de andere oever van de rivier de GuadaIquivir (met de Romeinse brug en de Calahorra) in het zuiden, naar de Calle San Fernando in het oosten, aan de grens van het commerciële centrum in het noorden, en met de AIcázar de los Reyes Cristianos en de wijk San Basilio in het westen.
De stad, op grond van zijn omvang en plan, zijn historische betekenis als levende uitdrukking van de verschillende culturen die daar hebben bestaan, en haar relatie met de rivier, is een historisch ensemble van buitengewone waarde. Het vertegenwoordigde een verplichte doorgang tussen het zuiden en de "meseta", en was een belangrijke haven, van waaruit mijnbouw- en landbouwproducten uit de bergen en het platteland werden geëxporteerd.
Het historische centrum van Cordoba creëert de perfecte stedelijke en landschappelijke setting voor de moskee. Het weerspiegelt duizenden jaren van bezetting door verschillende culturele groepen – Romeins, Visigotisch, Islam, Jodendom en Christen-, dat heeft allemaal een stempel gedrukt. Dit gebied weerspiegelt de stedelijke en architecturale complexiteit die werd bereikt tijdens de Romeinse tijd en de pracht van de grote islamitische stad, die, tussen de 8e en de 10e eeuw, vertegenwoordigde de belangrijkste stedelijke en culturele focus in de westerse wereld. De monumentale rijkdom en de unieke woonarchitectuur vallen op. Er zijn nog veel voorouderlijke huizen en traditionele huizen. De gemeenschappelijke huizen gebouwd rond binnenplaatsen (casa-patio) zijn het beste voorbeeld van Cordoban-huizen. Ze zijn van Romeinse oorsprong met een Andalusisch tintje, en ze verhogen de aanwezigheid van water en planten in het dagelijks leven.
De Grote Moskee van Cordoba vertegenwoordigt een unieke artistieke prestatie vanwege zijn grootte en de pure vrijmoedigheid van de hoogte van de plafonds. Het is een onvervangbare getuigenis van het kalifaat van Cordoba en het is het meest emblematische monument van de islamitische religieuze architectuur. Het was de op één na grootste qua oppervlakte, na de Heilige Moskee in Mekka, voorheen alleen bereikt door de Blauwe Moskee (Istanbul, 1588), en was een zeer ongebruikelijk type moskee dat getuigt van de aanwezigheid van de islam in het Westen. De Grote Moskee van Cordoba was ook sinds de 8e eeuw zeer invloedrijk op de westerse islamitische kunst, net als in de neo-Moorse stijl in de 19e eeuw.
Wat betreft architectuur, het is een proeftuin geweest voor bouwtechnieken, die sinds de 8e eeuw zowel de Arabische als de christelijke cultuur hebben beïnvloed.
Het is een architecturale hybride die veel van de artistieke waarden van Oost en West samenbrengt en elementen bevat die tot nu toe ongehoord waren in de islamitische religieuze architectuur, inclusief het gebruik van dubbele bogen om het dak te ondersteunen. De directe voorlopers hiervan zijn te vinden in het Los Milagros (Miracles) Aquaduct in Merida. De bouwtechnieken - het gebruik van steen met baksteen - waren een noviteit waarbij Romeinse/Visigotische technieken werden hergebruikt en geïntegreerd. Ook omvatte het de "honingraat" hoofdstad, die verschilt van de Korinthische hoofdstad, kenmerkend voor kaliefkunst. Vervolgens, dit zou alle Spaanse architectuur sterk beïnvloeden. Zo ook de combinatie van het ribgewelf, met een systeem van met elkaar verweven poli ovulatiebogen geeft stabiliteit en stevigheid aan het ensemble, en het vertegenwoordigt een eersteklas architecturale mijlpaal honderd jaar voordat het geribbelde gewelf in Frankrijk verscheen.
Criterium (i):De Grote Moskee van Cordoba, met zijn afmetingen en de stoutmoedigheid van zijn binnenaanzicht, die nooit werden geïmiteerd, maak er een unieke artistieke creatie van
Criterium (ii):Ondanks zijn uniekheid, de moskee van Cordoba heeft vanaf de 8e eeuw een grote invloed uitgeoefend op de westerse moslimkunst. Het beïnvloedde ook de ontwikkeling van "neo-moreske" stijlen van de 19e eeuw.
Criterium (iii):Het historische centrum van Córdoba is de zeer relevante getuigenis van het kalifaat van Cordoba (929-1031):deze stad - die, het is gezegd, omsloten 300 moskeeën en ontelbare paleizen - [was] de rivaal van Constantinopel en Bagdad.
Criterium (iv):Het is een uitstekend voorbeeld van de religieuze architectuur van de islam.
Integriteit
De Grote Moskee van Cordoba werd in 1984 op de Werelderfgoedlijst geplaatst en het pand werd in 1994 uitgebreid met een deel van het historische centrum, het Alcázar (het fort), en strekt zich uit naar het zuiden tot aan de oevers van de rivier de Guadalquivir, de Romeinse brug en de Calahorra-toren. De totale oppervlakte omvat 80,28 ha.
Het historische centrum van Cordoba behoudt zijn materiële integriteit en er zijn geen elementen die het bedreigen. Het centrum behoudt een unitair karakter door de stedelijke gebieden en historische gebouwen daar, met een groot aantal beschermde gebouwen met adequate voorwaarden voor instandhouding en gebruik.
De Grote Moskee, met zijn nevenschikking van culturen en architecturale stijlen, zijn materiële integriteit heeft behouden. Het werd gebouwd in de 8e eeuw, over de overblijfselen van de Visigotische basiliek van San Vicente. Er waren opeenvolgende uitbreidingen gedurende drie eeuwen, en in 1236 werd de christelijke kathedraal geïnstalleerd. De grootste reconstructie werd uitgevoerd in de Renaissance, tussen 1523 en 1599, wat resulteerde in de huidige structuur van de ruimte. Het voortdurende religieuze gebruik ervan heeft voor een groot deel gezorgd voor het behoud ervan.
authenticiteit
Het pand handhaaft voorwaarden van authenticiteit, uitgedrukt door de aanwezigheid van het stedelijk weefsel en de historische gebouwen, waar nauwelijks stadsvernieuwingen hebben plaatsgevonden, en waar lay-out en vorm behouden zijn gebleven. Córdoba is gedurende twee millennia organisch en continu gegroeid. Als resultaat, veel van zijn gebouwen getuigen van de opeenvolgende veranderingen in smaak en stijl, wederopbouw na vernietiging en verandering in gebruik. Echter, het stadsbeeld heeft een eigen authenticiteit behouden. Er is nog steeds een hoog niveau van bouwtradities en -technieken, situatie en omgeving, die worden weerspiegeld in de aanwezigheid van de stedelijke gebieden, historische gebouwen, het imago en de behandeling van de openbare ruimte. Andere monumenten in het gebied, behorend tot verschillende stijlen en tijdlijnen, hebben een hoge mate van authenticiteit van vorm, ontwerp, materialen en toepassingen, die kan worden toegevoegd aan het grote aantal architecturale typen:voorouderlijke huizen, casa-patio's, corrales (kazernes) enz.
De Grote Moskee heeft zijn authenticiteit qua vorm volledig behouden, ontwerp, materialen, gebruik en functie. De juxtapositie van stijlen verleent een onbetwistbare authenticiteit en voegt originaliteit toe. Een voorbeeld van de materiële assimilatie en het bewijs van echtheid van het monument is de manier waarop oude Romeinse en Visigotische zuilen werden hergebruikt in de islamitische architectuur.
Beveiligings- en beheervereisten
Er is een wettelijk kader om de bescherming van het eigendom te waarborgen, in principe bepaald door de staatswet 16/1985 van Spaans historisch erfgoed en de wet 14/2007 van historisch erfgoed van Andalusië. De regionale regering van Andalusië is de autoriteit die verantwoordelijk is voor de bescherming van het onroerend goed en voor de bescherming van het erfgoed. De gemeenteraad, als de dichtstbijzijnde autoriteit, is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van stedenbouwkundig beleid en strategieën om het onroerend goed te beschermen en te verbeteren. Er is ook een gemeentelijk bureau voor het historische centrum met gespecialiseerde technici en administratief personeel om de voogdij te beheren en het historische centrum van Cordoba te promoten.
Het ingeschreven gebied maakt deel uit van het grotere "Historic Ensemble" van Cordoba, die wordt beschermd door de erfgoedwetgeving. Het Historisch Ensemble heeft een totale beschermde oppervlakte van 246 ha en wordt beschermd door het Speciaal Plan van Bescherming en Catalogus. De 80,28 ha die overeenkomt met het werelderfgoed, vertegenwoordigen 32% van het historische ensemble.
Unieke gebouwen hebben het maximale beschermingsniveau dat bestaat in de erfgoedwetgeving, zoals ze zijn aangemerkt als eigendom van cultureel belang onder de categorie monumenten.
Het Bijzonder Plan van Historische Ensembles stelt de beschermingsvoorwaarden vast voor het onderhoud van de stedelijke structuur, soorten en traditioneel beeld, en bevat een uitgebreide catalogus waarin 119 individuele monumenten en 513 gebouwen zijn geregistreerd, en nog eens 1163 percelen zijn beschermd als "gecatalogiseerde ensembles". Het Bijzonder Beschermingsplan stelde specifieke acties voor stadsherstel voor. Deze omvatten de verbouwing van de monumentale as en het bezoekersontvangstcentrum naast de moskee, het verbeteren van de verbinding van het historische centrum met de verschillende installaties die op de linkeroever van de rivier de Guadalquivir worden neergezet:een congrescentrum, een museum voor hedendaagse kunst, de watermolens, het toekomstige Museum voor Schone Kunsten, enz. Evenzo, de speciale plannen voor het monumentale ensemble van de Christelijke Vesting, Royal Stables en de rivier de Guadalquivir moeten de visuele en symbolische setting verbeteren bij het aanschouwen van de historische façade vanaf de rivieroever. In het Toegankelijkheidsplan staat de herinrichting van de openbare ruimte centraal. Veel van deze acties zullen moeten worden geïntegreerd in een door de gemeenteraad op te stellen Werelderfgoedbeheerplan.
