Archeologische vindplaats van Mystras
Uitstekende universele waarde
Korte synthese
Mystras, het ‘wonder van de Morea’, ligt in het zuidoosten van de Peloponnesos. De stad ontwikkelde zich langs de heuvel van het fort gebouwd in 1249 door de prins van Achaia, Willem II van Villehardouin, op de top van een 620 m hoge heuvel met uitzicht op Sparta. De Franken gaven het kasteel in 1262 over aan de Byzantijnen, het was het centrum van de Byzantijnse macht in Zuid-Griekenland, eerst als de basis van de militaire gouverneur en vanaf 1348 als de zetel van de Despotaat Morea. Gevangen door de Turken in 1460, het werd daarna bezet door hen en de Venetianen. Na 1834 begonnen de inwoners van Mystras geleidelijk naar de moderne stad Sparta te verhuizen en lieten alleen de adembenemende middeleeuwse ruïnes achter, staan in een prachtig landschap.
Mystras, als het centrum van de Byzantijnse macht, trok snel inwoners en instellingen aan; het bisdom werd daar vanuit Sparta overgebracht, met zijn kathedraal, de Metropolis of kerk van Hagios Demetrios, gebouwd na 1264. Veel kloosters werden er gesticht, waaronder die van de Brontochion en het klooster van Christos Zoodotes (Christus de Gever van het leven). Onder de despoten, Mystras bereikte zijn hoogtepunt met de bouw van kerken, opmerkelijke voorbeelden van laat-Byzantijnse kerkarchitectuur, zoals Hagioi Theodoroi (1290-1295), de Hodegetria (ca. 1310), de Hagia Sophia (1350-1365), de Peribleptos (3e kwart van de 14e eeuw), de Evangelistria (eind 14e - begin 15e eeuw) en de Pantanassa (ca. 1430). De stad was een belangrijk stuk op het politieke schaakbord van die tijd en werd ontwikkeld en verfraaid zoals het haar rol als machts- en cultuurcentrum paste. De complexe geschiedenis van de stad is duidelijk zichtbaar in de vestingwerken, paleizen, kerken, kloosters, huizen, straten en pleinen.
De aparte architectuur van Mystras wordt beïnvloed door de zogenaamde "Helladische" school van Byzantijnse architectuur en de architectuur van Constantinopel. Het schilderen van kerken weerspiegelt de kwaliteit en het eclecticisme van de kunst van Constantinopel. Er zijn ook elementen uit de romaanse en gotische kunst aanwezig als gevolg van het brede scala aan contacten van de stad in de 14e en 15e eeuw. De schoonheid van zijn kerken, die tijdens de paleologische renaissance waren bedekt met prachtige fresco's, de bekendheid van zijn bibliotheken en de glorie van zijn schrijvers, waaronder de filosoof Georgios Gemistos Plethon en zijn leerling, de intellectuele Bessarion, later kardinaal van de rooms-katholieke kerk, die het neoplatonisch humanisme naar Italië bracht, gaf daarna inhoud aan de legende van het Wonder van de Morea. Mystras is daarom een werkelijk uitstekend voorbeeld van de laat-Byzantijnse cultuur die de rest van de mediterrane wereld en daarbuiten beïnvloedde.
Criterium (ii):Mystras vormt een middeleeuwse stad waarvan de kunst, de vrucht van de zogenaamde Palaeologan Renaissance, beïnvloedde de ontwikkeling van de laat-byzantijnse en postbyzantijnse kunst. De invloed van de kunst van Mystras tijdens de late en post-Byzantijnse tijd is zichtbaar op een groot aantal monumenten in de Peloponnesos (zoals Geraki, Mani, Longanikos, Leontari, Roinos) vooral in de schilderkunst. Tijdens de laat-Byzantijnse periode lijkt de uitstraling van de kunst van de Despotaat de artistieke stromen te beïnvloeden die zich over het hele Griekse grondgebied ontwikkelen - inclusief die van de Kretenzer School-schilderij - altijd in combinatie met de krachtige invloed die wordt uitgeoefend door de kunst van Constantinopel. Deze invloed is gemakkelijk te zien op de werken van postbyzantijnse schilders, zoals Xenos Digenis afkomstig van de Despotaat die actief was op Kreta, Aitolia, en Ipeiros of de familie van Phokas op Kreta en vele anderen. Het erfgoed van Mystras is niet alleen zichtbaar in architectuur en schilderkunst, maar ook in intellectuele aspecten. Voorname intellectuelen van Mystras, onder hen, Georgios Gemistos Plethon, de neoplatonistische filosoof, wekte de belangstelling van het Westen voor de interpretatie van de platonische filosofie en de studie van oude Griekse teksten, zo bij te dragen aan de Europese Renaissance.
Criterium (iii):Mystras vormt een uniek voorbeeld van een Byzantijnse stad, een uitdrukking van de bloeiende stedelijke samenleving binnen het laat-Byzantijnse rijk. Als politiek en administratief provinciaal centrum van de Byzantijnse staat, Mystras werd een unieke intellectueel, cultureel en artistiek centrum.
Criterium (iv):Mystras is een uitzonderlijk voorbeeld van een goed bewaard gebleven versterkte laat-Byzantijnse stad met uitgebreide ruimtelijke ordening, en vestingwerken met de citadel op de top van de heuvel en twee versterkte terreinen op het lagere niveau. Het stedelijke weefsel van de stad omvat paleizen, woningen en herenhuizen, kerken en kloosters, evenals constructies die verband houden met de watervoorziening en -afvoer van de stad en met commerciële en ambachtelijke activiteiten. In de kerkelijke architectuur worden verschillende bouwstijlen toegepast, maar het zogenaamde “gemengde type Mystras” (waarbij een driebeukige basiliek op de begane grond gecombineerd wordt met een vijfkoepels kruis-in-vierkant ter hoogte van de galerij) overheerst. Het prachtige paleizencomplex, een van de weinige Byzantijnse overblijfselen, de indrukwekkende herenhuizen en de stadswoningen tonen duidelijk de hoge levenskwaliteit van de inwoners van de stad in de twee laatste eeuwen van het Byzantijnse rijk.
Integriteit
Mystras was een levende nederzetting van de 13e eeuw tot de 19e eeuw, toen het geleidelijk verlaten begon te worden vanwege de stichting van de nieuwe stad Sparta. Het behield zijn volledigheid als een versterkte stedelijke eenheid van de laat-Byzantijnse periode. De grenzen van het pand omvatten alle belangrijke attributen. De goed bewaarde monumenten tonen sterk het belang ervan als een van de meest opmerkelijke administratieve en kerkelijke centra van zijn tijd. Drie van de belangrijkste religieuze monumenten van Mystras, de Metropolis of kerk van Hagios Demetrios, Hodegetria en Pantanassa, af en toe hun religieuze gebruik behouden. Mogelijke risico's voor de stad zijn de impact van wind en regen, en er is enig risico op aardbevingen.
authenticiteit
Mystras vormt een monumentaal laat-Byzantijns complex met duidelijke en goed bewaarde elementen zoals ruimtelijke ordening, stratenplan, seculiere en kerkelijke architectuur, en artistieke productie. Het authentieke stadse karakter, die niet is aangetast door menselijk ingrijpen, door de eeuwen heen bewaard is gebleven. De belangrijkste monumenten op de site geven de bezoeker de kans om verschillende aspecten van de Byzantijnse cultuur waar te nemen. De restauratiewerken aan geselecteerde monumenten op de site worden uitgevoerd volgens onderzoek en wetenschappelijke studies en met het gebruik van traditionele technieken en materialen en hebben tot doel de vertegenwoordigde waarden te herstellen.
Beveiligings- en beheervereisten
Het pand wordt beschermd door de bepalingen van de archeologische wet 3028/2002 "Over de bescherming van oudheden en cultureel erfgoed in het algemeen", en bij afzonderlijke ministeriële besluiten, gepubliceerd in de Staatscourant. Bescherming en beheer worden uitgevoerd door het Ministerie van Cultuur, Onderwijs en Religieuze Zaken via de verantwoordelijke regionale dienst (Ephorate of Antiquities of Lakonia).
Het "Comité voor het herstel van de monumenten van Mystras", onder toezicht van het Ministerie van Cultuur, Onderwijs en Religieuze Zaken, heeft de verantwoordelijkheid om restauratiewerken uit te voeren aan de monumenten van Mystras en om de waarden van het onroerend goed te promoten.
Sinds 1989 zijn er belangrijke werkzaamheden aan het pand uitgevoerd, waaronder restauratiewerkzaamheden aan de paleizen en de residentie van Laskaris; hervertoning van de exposities van het Museum van Mystras waar geselecteerde items getuigen van de wederzijdse betrekkingen tussen Mystras en West-Europa; reorganisatie van de archeologische winkel; creatie van een beeldententoonstelling in het noordelijke atrium en de halfopen ruimte van het museum; conservering van de schilderijen en sculpturen van de kerken; installatie van infrastructuurwerken zoals een waterleidingnet, een rioleringssysteem, elektriciteit in geval van nood; het verstrekken van bezoekersdiensten en faciliteiten, waaronder informatieborden, twee loketten, drinkwatervoorzieningen, toiletvoorzieningen nabij de centrale entree en een kantine buiten de centrale entree. In aanvulling, er is onderzoek gedaan naar de architectuur van de monumenten en de ruimtelijke ordening, evenals conserveringsstudies gericht op de muurschildering, sculpturale en vloerdecoratie van de belangrijkste monumenten van Mystras.
Vooral in de zomerperiode zijn de bezoekersaantallen hoog. Ook de belangstelling van scholen en universiteitsstudenten is toegenomen.
Een evenementenprogramma, inclusief informatieve en educatieve evenementen, muziek- en theatervoorstellingen, tentoonstellingen, educatieve programma's en publicaties, ondersteunt de promotie en presentatie van dit onroerend goed aan het publiek en faciliteert een meerlagige benadering door het publiek.
