La Mousmé
De intentie en vastberadenheid die de kunst van Van Gogh bepalen, kunnen worden verdoezeld door de sensationele legendes die over zijn leven zijn ontstaan. De correspondentie van de kunstenaar, vooral uit zijn korte rijpe periode van 1888 tot 1890, is in tegenspraak met de populaire overlevering en getuigt van de opzet, gevoeligheid, en integriteit van zijn werk.
Op 29 juli, 1888, Van Gogh schreef zijn jongere broer Theo, een kunsthandelaar in een Parijse galerie, dat "als je weet wat een 'mousmé' is (je weet het als je Loti's Madame Chrysanthème hebt gelezen), Ik heb er net een geschilderd. Het kostte me een hele week... maar ik moest mijn mentale energie reserveren om de mousmé goed te doen." Van Goghs literaire bron was een populaire roman uit die periode, wiens verhaal over de affaire van een Franse man met een Japans meisje de Franse fascinatie voor de Japanse cultuur weerspiegelde. Een van de hoofdpersonen van het boek, een jonge, mooi Japans meisje, in het spraakgebruik van de auteur een mousmé werd genoemd, die Van Gogh als inspiratiebron nam voor dit portret van een jong Provençaals meisje. Het zorgvuldig gemodelleerde gezicht en de krachtige lineaire patronen van gewaagde complementaire kleuren die het meisje beschrijven, zijn stijlmiddelen die de sympathieke reactie van Van Gogh op zijn jonge oppas uitdrukken. In verschillende beschrijvingen van het schilderij noemde Van Gogh de oleanderknoppen in haar hand. De betekenis van de bloemen is onduidelijk, maar kan verband houden met het pantheïstische geloof van de kunstenaar in natuurlijke cycli van geboorte en vernieuwing.
Van Gogh schreef dat La Mousmé deel uitmaakte van een groep portretstudies die "het enige in de schilderkunst waren dat me tot in het diepst van mijn ziel opwindt, en waardoor ik het oneindige meer voel dan wat dan ook."
(Museum:National Gallery of Art)
Wikimedia Commons
